Beograd, 18. maja 2021. – Najpoznatiji roman bugarske književnice Zdravke Evtimove Četvrtak objavljen je nedavno u izdanju Arhipelaga u prevodu Elizabete Georgiev. Četvrtak je objavljen i antologijskoj ediciji 100 slovenskih romana, čiji je srpski izdavač Arhipelag.
– Četvrtaк Zdravke Evtimove je roman o sudbini istočnoevropskih društava posle pada Berlinskog zida, kao i o ljudima koji u novim životnim okolnostima pokušavaju da se izbore za razumevanje vlastitog sveta i za mesto u tom svetu. U tom tranzicijskom međuvremenu prolaze ljudski životi i vrtlože se sile društvenih nužnosti o kojima na sugestivan način pripoveda Evtimova – kaže u pogovoru srpskom izdanju ovog romana Gojko Božović.
Božović naglašava upečatljivost pripovedanja o tranzicijskoj stvarnosti u kojoj se lome i menjaju ljudske sudbine:
– Кroz živote pet junakinja romana u trenucima epohalnog društvenog i istorijskog preloma Evtimova predstavlja čitavo bugarsko društvo s njegovim različitim okolnostima i slojevima. Dok siromašni nemaju novca ni za hranu, ni za lečenje, ni za ljudski smeštaj, oni koji su prigrabili bogatstvo celog društva više ne mogu da u nagomilanom i samim tim obesmišljenom obilju pronađu zadovoljstvo koje bi ih ispunilo. Četvrtak tako postaje kritički izoštren društveni roman u kome se realistička slika jednog doba javlja kao zaloga potrebnog razumevanja.
– Možete li da zamislite da li biste hranom mogli nazvati komad testenine u gradu u kojem je svaka druga osoba bila nezaposlena? – pita se pripovedač u romanu Četvrtak, da bi na drugom mestu zaključio:
– Čitav grad, uporedo s nestašicom vodom, bio je okružen parkiralištima pretrpanim zarđalim kosturima autobusa i starim automobilima kupljenim u bescenje iz Evrope. Ujutro, dok bi upalili, polumrtvi motori dugo su se davili u sopstvenom režanju, obavijeni smrdljivim oblacima izduvnih gasova i crnim prskanjem iz njuški auspuha. Кvart je bio prepun neobične mešavine mirisa i boja, među kojima nije bilo mesta za proleće.
Rođena u Perniku 1959. godine, Zdravka Evtimova je jedan od najvažnijih savremenih bugarskih pisaca. Evtimova piše romane i kratke priče. Poznata je i kao prevodilac sa engleskog, francuskog i nemačkog jezika. Prevela je preko dvadeset pet romana sa engleskog, kao i čitav niz knjiga bugarskih pisaca na engleski jezik. Pored sedam knjiga priča, objavila je pet romana, od kojih su najpoznatiji: Četvrtak, Luk, Jedna ista reka i Zelene oči vetra. Romani i priče Zdravke Evtimove prevođeni su na više evropskih jezika.
Roman Četvrtak, za koji je Evtimova dobila Nagradu Saveza bugarskih pisaca, objavljen je u SAD, Кini, Italiji i Makedoniji.
Zdravka Evtimova je predsednica Bugarskog PEN centra. Živi u Perniku.
KALEM
