Beograd, 25. juna 2022. – Razgovorima sa Ninom Savčić, autorkom romana U lancima, i poznatim slovenačkim piscem Janijem Virkom, autorom romana Ljubav u vazduhu, sinoć je završen 11. Beogradski festival evropske književnosti.
Započeo 22. juna, Beogradski festival evropske književnosti je tokom tri dana predstavio zanimljive pisce savremene evropske književnosti, koji u svojim delima pokreću važna pitanja savremenog trenutka, ne napuštajući ideju autonomije književnosti i ne prihvatajući idelu bilo kog oblika političke mkorektnosti, kao i panele koji su privukli veliku pažnju čitalaca i medija.
Pored Nine Savčić i Janija Virka, učesnici ovogodišnjeg Beogradskog festivala evropske književnosti bili su jedan od najznačajnijih savremenih nemačkih pisaca Ingo Šulce, čiji su romani prevedeni na gotovo sve evropske jezike, i bosanskohercegovački romansijer, esejist i dramaturg Dževad Karahasan koji poslednjih godina uglavnom živi u Gracu i na nemačkom jeziku ima veliki uspeh.
U fokusu razgovora sa Ingom Šulceom bio je njegov roman Adam i Evelin, dok je okosnica razgovora sa Dževadom Karahasanom bio njegov roman Uvod u lebdenje. Razgovori sa učesnicima Festivala bili su prilika da se predstavi i njihov celovitiji književni portret, a pisci su govorili i o ključnoj temi ovogodišnjeg Festivala „Kultura u doba straha“.
Pored razgovora s poznatim piscima, paneli su se pokazali kao zaštitni znak Beogradskog festivala evropske književnosti. „Kultura u doba straha“ je bila tema prvog panela 11. Beogradskog festivala evropske književnosti koja je privukla veliko interesovanje posetilaca i imala veliki medijski odjek. O kulturi u doba straha govorili su spisateljica i pozorišna rediteljka Milena Bogavac, teolog i izdavač Blagoje Pantelić i pisac i izdavač Gojko Božović. Naglašavajući da kulturi nema bez slobode, ali i da kod mnogih ljudi postoji strah od slobode, učesnici panela naglasili su da je nekadašnje privilegovano mesto kulture zauzela zabava, što je podstaklo razvoj strahova, političke korektnosti i društvene poželjnosti. Dok je građanin bio zainteresovan za kulturu i demokratiju, tipičan čovek potrošačke civilizacije je zainteresovan za potrošnju, instant zadovoljstva i zabavu. Učesnici panela su uvereni da je neophodno obnoviti kritičko mišljenje u kulturi kako bi ona bila instrument za prevazilaženje straha.
Drugi panel bio je posvećen knjizi Danila Kiša Iz prepiske. O prepisci Danila Kiša kao dragocenom svedočanstvu za razumevanje Kišovog života, Kišovog dela i Kišovog vremena govorili su književna kritičarka Marija Nenezić, književni kritičar i književni istoričar Vladan Bajčeta i Gojko Božović. Učesnici panela su govorili o tome da ova prepiska u sebi čuva draž autentičnosti: ona nije nastajala sa idejom da bude objavljena, zbog čega čuva izvornost i neposrednost istinskih reakcija sagovornika na književna i društvena pitanja koja su ih pokretala. Imajući u vidu da prepiska prati sve faze Kišovog života od ranog detinjstva do nedelja i meseci uoči njegove smrti, učesnici su istakli da se ova prepiska može doživeti i kao vrhunska biografija Danila Kiša.
Zamišljen kao nedelja vrhunske književnosti, 11. Beogradski festival evropske književnosti proteko je pod motom: „Najbolje od svega. Najbolje za sve.“
Organizator 11. Beogradskog festivala evropske književnosti je Izdavačka kuća Arhipelag, u saradnji sa Domom omladine Beograda. Realizaciju Festivala podržali su Ministarstvo kulture i informisanja, Gete institut iz Beograda, knjižara Bulevar Books iz Novog Sada, izdavačka kuća Beletrina iz Ljubljane, Javna agencija za knjigu Slovenije, i Srpski PEN centar, uz medijsko pokroviteljstvo čitavog niza medija.
Beogradski festival evropske književnosti jedan je od najposećenijih književnih događaja u Srbiji.
Ranijih godina u programima Festivala učestvovali su, između ostalog, pisci David Grosman, Havijer Serkas, Peter Esterhazi, Klaudio Magris, Florans Noavil, Goce Smilevski, Fiona Sampson, Aris Fioretos, Terezija Mora, Drago Jančar, Barbi Marković, Branko Čegec i Amir Or.